Địa lí Mũi Agulhas

Mũi Agulhas

Mũi Agulhas là điểm cực nam của lục địa châu Phi, nằm ở khu vực thôn quê cách Cape Town 170 kilômét về phía đông nam. Trên bia đá cao hơn nửa người, chữ Afrikaanschữ Anh - hai loại ngôn ngữ chính thức của Cựu Nam Phi, ghi rõ: "Bạn hiện tại đến được mũi Agulhas - điểm cực nam của lục địa châu Phi", bên dưới ghi rõ vị trí địa lí - 34°49′42″ vĩ nam, 20°00′33″ kinh đông. Trên nền đá hướng phía tây viết Ấn Độ Dương, hướng phía đông viết Đại Tây Dương.

Mũi Agulhas trong tiếng Bồ Đào Nha nghĩa là "kim la bàn", tên này bắt nguồn từ một hiện tượng thú vị: Tàu biển mỗi khi đến mũi biển này - điểm cực nam của lục địa châu Phi, kim nam châm của la bàn luôn chỉ về hướng chính bắc mà không có góc lệch chút nào. Bởi vì cực Bắc từ của khu vực này trùng khớp với phương hướng của cực Bắc địa lí.

Tổ chức Đo lường Hải đạo Quốc tế đem mũi Agulhas định nghĩa là biên giới giữa biểnđại dương,[3] điểm phân giới giữa Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương. Hải lưu ấm Agulhas ở phía nam mũi Agulhas men theo bở biển Đông châu Phi chảy vào Ấn Độ Dương. Một phần dòng nước của hải lưu hình thành hoàn lưu tại mũi Agulhas, rồi bị phản xạ đi về phía nam Đại Tây Dương, mang đến nhiệt lượng và độ mặn cho hải dương lân cận. Quá trình này là một vòng Tuần hoàn nhiệt muối đại dương trọng yếu giúp trao đổi nhiệt lượngđộ mặn toàn cầu.

Cái khác biệt với mũi Hảo Vọng chính là, mũi Agulhas không quá nổi tiếng, cũng không hoàn toàn nổi bật. Nó do một dãy đường bờ biển chuyển sang thoai thoải do bờ biển đá tạo thành. Một cột mốc đo lường ghi rõ vị trí của mũi Agulhas, nếu không ghi thì khó tìm ra vị trí chính xác của mũi Agulhas. Nước gần bờ tương đối nông, là một ngư trường nổi tiếng của Nam Phi.[4][5]

Những hòn đá tạo thành mũi Agulhas thuộc nhóm Núi Bàn, có lúc cũng được gọi là sa thạch Núi Bàn. Chúng có liên quan chặt chẽ với kết cấu địa chất của các vách đá hùng vĩ ở núi Bàn, mũi Point và mũi Hảo Vọng.

Đắm tàu

Tháp hải đăng ở mũi Agulhas.

Gió bão và sóng lớn ở vùng biển mũi Agulhas vào mùa đông vô cùng nổi tiếng. Sóng lớn ở nơi đây có thể cao đến 30 mét, thậm chí tàu lớn sẽ bị đắm tàu. Có rất nhiều yếu tố dẫn đến tình huống này. Đới gió gầm thét 40 độ (en) tự nhiên quét từ tây sang đông ở nơi đây đồng hướng với hải lưu cực vòng Nam Cực rét lạnh, tranh đoạt với hải lưu Agulhas - hải lưu ấm khu vực Agulhas. Mật độ của những hải lưu tranh đấu lẫn nhau thế này không giống nhau, hơn nữa hướng gió Tây đúng lúc ngược hướng với hải lưu Agulhas. Những cơn gió và hải lưu không giống nhau này sẽ hình thành sóng biển vô cùng nguy hiểm. Cộng thêm dòng nước phía trước mũi Agulhas khá nông. Thềm lục địa ở chỗ đó từ mũi Agulhas liên tục kéo dài 250 kilômét về phía nam, sau đó đột nhiên rơi xuống đến đồng bằng biển thẳm.

Do mũi Agulhas là vùng biển nguy hiểm nổi tiếng, lúc đó đã có rất nhiều thuyền tàu chìm đắm. Nơi đây có một tháp hải đăng được xây dựng vào năm 1848.[6]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Mũi Agulhas https://www.britannica.com/place/Cape-Agulhas http://www.ruf.rice.edu/~feegi/magnet.html https://www.ioc.unesco.org/ https://web.archive.org/web/20061108004147/http://... http://www.iol.co.za/news/south-africa/western-cap... https://books.google.com/books?id=ZtqS-OXYdDEC https://web.archive.org/web/20071019031857/http://... http://www.lagulhas.co.za/lighthouse_history.html http://www.sanparks.org.za/parks/agulhas/ https://web.archive.org/web/20110127134447/http://...